عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

معصومه دهقان بنادکی؛ گودرز احمدوند؛ جواد علیمرادی؛ سارا گودرزی

مرحله جوانه‌زنی گیاهان یکی از مهمترین مراحل در طول دوره رشدی آن‌ها است که اغلب تحت تاثیر تنش‌های محیطی بویژه خشکی و شوری قرار می‌گیرد. به منظور ارزیابی تحمل جوانه‌زنی و بقای گیاهچه علف هرز یولاف وحشی توده شهرستان کرج نسبت به تنش شوری و خشکی دو آزمایش جداگانه با شش تیمار و پنج تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی در آزمایشگاه تحقیقات علف‌های هرز دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در سال 1394 اجرا شد. سطوح مختلف تنش خشکی از طریق حل کردن مقادیر مشخصی از پلی اتیلن گلایکول 6000 برای پتانسیل‌های( 2-، 4-، 6-، 8- و 10- بار) و سطوح مختلف شوری از طریق حل کردن مقادیر مختلف کلرید سدیم در آب مقطر برای ایجاد پتانسیل‌های( 2-، 4-، 6-، 8- و 10- بار ) و در هر دو آزمایش از آب مقطر برای ایجاد شرایط بدون تنش و شاهد استفاده شد. پس اتمام آزمایش صفاتی مانند درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، بنیه گیاهچه، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه ( بر حسب سانتی‌متر)، وزن تر و وزن خشک تیمارهای مختلف اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تنش شوری و خشکی از صفر به 10- بار، بصورت معنی‌داری از درصد و سرعت جوانه‌زنی، شاخص بنیه گیاهچه، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن تر و وزن خشک گیاهچه یولاف وحشی کاسته شد( P<0.05). با افزایش شدت تنش شوری و خشکی از صفر به 10- بار درصد جوانه‌زنی به ترتیب 96 و 91 درصد نسبت به شاهد کاسته شد. کاهش سرعت جوانه‌زنی در هر دو تنش در بالاترین پتانسیل(10- بار) نسبت به شاهد به میزان صد در صد مشاهده شد. بیشترین طول ریشه-چه در هر دو تنش در شاهد( 20/21 سانتی‌متر) مشاهده شد و با افزایش شدت تنش به 10- بار در تنش شوری و خشکی به صفر رسید. شاخص بنیه گیاهچه یولاف وحشی در هر دو تنش به میزان صد درصد در بالاترین پتانسیل شوری و خشکی در مقایسه با شاهد کاهش نشان داد. برازش مدل سه پارامتری رابطه بین سطوح مختلف تنش با درصد جوانه‌زنی و سرعت جوانه‌زنی را توجیه نمود. زمان رسیدن به 50 درصد حداکثر جوانه‌زنی در هنگام مواجه با سطوح تنش به طور معنی‌داری افزایش یافت. پارامتر X50 مدل نشان داد که تنش شوری و خشکی به ترتیب در پتانسیل‌های 53/4- و 25/5- بار منجر به کاهش 50درصدی حداکثر جوانه‌زنی شدند. کاهش 50 درصدی سرعت جوانه‌زنی در تنش شوری و خشکی به ترتیب در پتانسیل‌های 14/4- و 70/3 – بار مشاهده شد، که نشان دهنده اهمیت و تاثیر شوری بر یولاف وحشی می‌باشد.

بیولوژی؛ پلی اتیلن گلایکول؛ جوانه‌زنی؛ گیاهچه؛ علف هرز