عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

حسین مسیگل؛ رضا مستوفی زاده قلمفرسا

معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

آرایه‌یPhytophthora taxon banihashemiana یک گونه‌ی تکاملی است که در سال 1392 از نهالستان‌های کُنار استان فارس در ایران جدا گردید. این بیمارگر اُاُمیستی عامل ایجاد پوسیدگی ریشه و طوقه‌ی کُنار است. هیچ اطلاعات دقیقی در مورد بیماری‌زایی و دامنه‌ی میزبانی این آرایه وجود ندارد. به منظور انجام آزمون‌های بیماری‌زایی در پلاستیک‌های مقاوم به حرارت 60 میلی‌لیتر عصاره‌ی شاهدانه به همراه 200 گرم ورمی‌کولیت به مدت بیست دقیقه در 121 درجه‌ی سانتی‌گراد و فشار یک اتمسفر سترون شد. ده بلوک پنج میلی‌متری از کشت بیمارگر به درون پلاستیک منتقل شد. کیسه‌های پلاستیکی به مدت چهار هفته در 25 درجه‌ی سانتی‌گراد و در تاریکی قرارداده شد. بذور هر گیاه یک ‏ساله در گلدان‌های یک کیلوگرمی حاوی مخلوط خاک بکر و ماسه (1 : 2) سترون قرار داده شد. پس از سه هفته، مایه‌زنی با استفاده از 20 میلی‌لیتر از مایه‌ی بیمارگر صورت گرفت و گلدان‌ها بلافاصله به مدت 24 ساعت غرقاب شد. بذرهای کاملاً سالم گیاهان چندساله نیز در کیسه‏های حاوی ماسه سترون مرطوب به مدت دو ماه در چهار درجه‏ی سانتی‏گراد قرار گرفت. سپس سه بذر در گلدان‌هایی حاوی پنج کیلوگرم مخلوط خاک بکر و ماسه (1:2) کاشته شد. در مورد برخی از گیاهان چندساله نیز تکثیر از طریق قلمه‏زنی انجام شد. پس از بستن زه‏کش گلدان‏ها با استفاده از پارافین جامد مذاب، 50 میلی‏لیتر از مایه بیمارگر جدایه‏های ذکر شده پای طوقه نهال‌های یک تا دو ساله ریخته شد و گلدان‏ها بلافاصله به مدت 24 غرقاب شد. پس از 24 ساعت برای اطمینان از حضور بیمارگر در گلدان و تشکیل زئوسپور بعد از از بین بردن پارافین زیر گلدان‌ها، برخی از آن‌ها داخل سطل بزرگ‌تری قرار داده شد تا بدین شکل زه‌آب گلدان به سطل منتقل شود. بعد از گذشت چند ساعت از جریان زه‌آب به داخل سطل، گلدان را از داخل آن برداشته و چند تکه‌ی کوچک برگ مرکبات به عنوان طعمه به سطل اضافه شد و بعد از گذشت 24 ساعت به محیط‌کشت CMA-PARP منتقل و از حضور شبه‌قارچ اطمینان حاصل شد. شاخه‌های 15 الی 20 سانتی‌متری، میوه‌ها و ریشه‌ها شسته و با استفاده از اتانول 70 درصد ضدغفونی شدند. یک قطعه حلقوی 10 میلی‌متری از شاخه‌ها و میوه‌ها بریده شده و به جای آن یک دیسک هفت روزه‌ی محیط کشت حاوی قارچ مورد نظر اضافه شد و سپس با استفاده از پارافیلم و چسب مسدود شد تا از آلودگی‌های احتمالی جلوگیری شود. از گیاهان یک‌ساله و چندساله فلفل دلمه‌ای، کلم، نخود، کُنار، شبدر، خیار، شاهی، لیموشیرین، عدس، خربزه، آفتابگردان، مرزه و هندوانه، از میوه‌ها سیب، زردآلو، لیمو، بادنجان، گلابی و نارنگی و از شاخه‌های بریده بادام، سیب، زبان‌گنجشک، انجیر، انار، چنار و گردو به این آرایه آلوده شدند. بیمارگر با استفاده از محیط‌کشت CMA-PARP از اندام‌های آلوده مجدداً جداسازی و شناسایی شد.

اُاُمیست؛ دامنه‌ی میزبانی؛ بیماری‌زایی