عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

فاطمه امینی؛ محمد خانجانی؛ معصومه خانجانی

استاد دانشگاه

اهمیت اقتصادی کنه‌های گیاه‌خوار و نیز این مسأله که باغ‌های میوه اکثرا تحت فشار سمپاشی می‌باشند،ضرورت بررسی‌های فونستیک کنه‌های شکارگر و گیاه‌خوار و شناسایی گونه‌های غالب شکارگر مؤثر و فعال روی آفات محصولات باغی جهت اقدامات به موقع و حساب شده در مدیریت کنترل آفات در باغات را آشکار می‌سازد. بنابراین فون کنه‌های شکارگر و گیاه‌خوار در باغات میوه از قبیل آلو، آلبالو، گیلاس، هلو، زردآلو، شلیل، سیب، به، گلابی، بادام و گردو در شهرستان قروه طی سال‌های 1395-1393 بررسی شد. به این منظور، کنه‌ها با استفاده از قیف برلیز و روش تکاندن جداسازی شده و مستقیما در محیط هویر قرار داده شدند. در مجموع 25 گونه متعلق به 15 جنس از 8 خانواده از کنه‌ها جمع‌آوری و شناسایی شد. در میان آن‌ها تنها 6 گونه گیاه‌خوار و 19 گونه دیگر فعالیت شکارگری دارند. در بین کنه‌های شکارگر شناسایی شده، بیشترین فراوانی 2/65 درصد متعلق به بالاخانواده Raphignathoidea بود. از لحاظ تنوع گونه‌ای، خانواده Stigmaeidae بیشترین تنوع را داشت. کنه‌های خانواده Stigmaeidae توانایی بالقوه‌ای به عنوان دشمن طبیعی در کنترل بیولوژیک دارند، بدیهی است از این پتانسیل غنی فونستیکی موجود در منطقه می‌توان در راستای کنترل کاربردی آفات مذکور در قالب برنامه‌های کنترل تلفیقی آفت بهره برد. لذا لازم است در مدیریت باغات منطقه در صورت نیاز به کارگیری ترکیبات آفتکش، به گونه‌ای عملیات سمپاشی برنامه‌ریزی شود که حداقل آسیب به این عوامل وارد گردد و حتی‌المقدور از آفت‌کش‌های انتخابی و کم‌خطر استفاده گردد. گونه-های Aceria tristriatus،Cenopalpus irani ،Bryobia rubrioculus و Caligonella humilis به ترتیب از روی گردو، سیب، آلبالو و آلو جمع‌آوری شدند. گونه‌هایAegyptobia nazari ،Zetzellia mali ،Prostigmaeus khanjani ،Stigmaeus kurdistaniensis ، Anystis baccarum وMolothrognathus bahariensis از سیب و مابقی گونه‌ها به طور مشترک از روی میزبان‌ها گزارش شدند. گونه‌های شناسایی شده به شرح زیر می‌باشند:

Anystidae: Anystis baccarum Linnaeus, 1758; Bdellidae: Spinibdella cronini Baker & Balock, 1944; Caligonellidae: Caligonella humilis Koch, 1838; Molothrognathus bahariensis Ueckermann & Khanjani, 2003; M. fulgidus Summers & Schlinger, 1955; M. mehrnejadi Liang & Zhang, 1997; Eriophyidae: Aceria tristriatus Nalepa, 1890; Raphignathidae: Raphignathus giselae Smith-Meyer & Ueckermann, 1989; R. hecmatanaensis Khanjani & Ueckermann, 2003; R. protaspus Khanjani & Ueckermann, 2003; R. zhaoi Hu, Jing & Liang, 1995; Stigmaeidae: Eustigmaeus ioanninensis Kapaxidi & Papadoulis, 1999 ; E. segnis Koch, 1836; E. setiferus Bagheri, Saber, Ueckermann, Ghorbani & Navaei-Bonab, 2011; Ledermuelleriopsis punicae Khanjani, Mohammadi, Ghiasi, Izadi & Mirmoayedi, 2012; L. zahiri Khanjani & Ueckermann, 2002; Prostigmaeus khanjani Bagheri & Ghorbani, 2010; Stigmaeus kurdistaniensis Khanjani, 2014; S. pilatus Kuznetzov, 1978; Zetzellia mali Ewing, 1917; Tenuipalpidae: Aegyptobia nazari Khanjani, Khanjani & Seeman, 2012; Cenopalpus bakeri Düzgünes, 1966; C. irani Dosse, 1971; Tetranychidae: Bryobia rubrioculus Scheuten, 1857; Tetranychus urticae Koch, 1836.

کنه‌های پیش‌استیگما؛ باغات میوه؛ کردستان؛ غرب ایران