عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

مریم وهابی مشهور

شته زرد خرزهره boyer Aphis nerii و شته سیاه باقلا (Aphididae: Hemiptera) Scop. Aphis fabae از آفات برخی گیاهان زینتی مانند شمشاد و خرزهره می باشند که سالیانه خساراتی به این گیاهان در فضای سبز شهری وارد می کنند. کفشدوزک هفت نقطه ای L.(Coccinllidae: Coleoptera) Coccinella septempunctata از شکارگرهای مهم این شته ها می باشد که در مرحله لاروی و بلوغ از شته هایی که روی سرشاخه و برگ گیاهان فعالیت می کنند تغذیه می نماید. کنترل شیمیایی از رایج ترین روش‌های مدیریت این آفات می‌باشد. به دلیل آثار زیان بار ترکیبات شیمیایی ، استفاده از آفت کش های گیاه پایه راهکاری امن و مناسب برای کنترل این آفات به نظر می رسد. در این پژوهش سمیت تماسی یک حشره کش گیاهی جدید، تحت عنوان دایابون (امولسیون EC10%)، تهیه شده از روغن های گیاهی، روی حشرات کامل دوگونه، لارو سن چهارم و حشرات کامل کفشدوزک هفت نقطه ای مورد مطالعه قرار گرفت. در آزمایش های مقدماتی، غلظت 20 تا 80 درصد کشندگی بر اساس فواصل لگاریتمی بدست آمد. سپس طی آزمایش زیست سنجی به روش تماسی، غلظت 50 درصد کشندگی(LC50) 24 ساعت پس از تیمار بدست آمد. آزمایش در سه تکرار و پنج غلظت انجام و شمارش افراد زنده و مرده پس از 24 ساعت مورد بررسی قرار گرفت. مقادیر LC50 برای حشرات مورد آزمایش در غلظت‌هایی که مرگ و میر بین 80- 20 درصد را داشتند با استفاده از نرم افزار SAS 6.12 محاسبه شد. مطابق نتایج بدست آمده، مقادیر LC50 فرمولاسیون آفت کش روی حشره کامل شته زرد خرزهره و شته سیاه باقلا به ترتیب معادل 4590 و 4130 پی پی ام بود. همچنین غلظت 80 درصد کشندگی (LC80) برای هر دو گونه شته، تاثیری در مرگ و میر حشرات کامل و لارو سن چهارم کفشدوزک هفت نقطه ای نداشت. بنابراین استفاده از غلظت 80 درصد کشندگی برای کنترل شته ها ، سبب مرگ و میر کفشدوزک هفت نقطه ای نخواهد شد. یافته های این پژوهش امکان استفاده از دایابون در مدیریت آفت شته در فضای سبز شهری را نشان می دهد. با توجه به مضرات سموم شیمیایی برای کنترل آفات، ضرورت تولید و استفاده از آفت کش های گیاهی سالم و بی خطر برای محیط زیست و شکارگرها و پارازیتوئیدها وجود دارد. لذا پیشنهاد می شود که مطالعات لازم درباره کاربرد آفت کش های گیاهی برای کنترل آفات مهم فضای سبز شهری انجام شده و جایگزین های مناسب و بی خطر برای آفت کش های شیمیایی معرفی و استفاده شوند.

دایابون؛ شته؛ سمیت تماس