عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

فرناز سادات حسینی؛ معصومه شایانمهر

خانواده Entomobryidae متعلق به زیر رده Arthropleona از رده پادمان (Collembola) می‌باشد. Arthropleona دارای بدنی کشیده‌اند و بندهای قفسه سینه و شکم در آنها به طور واضح مشخص می‌باشد. خانواده Entomobryidae بزرگترین خانواده پادمان از نظر تعداد گونه می باشد و با خصوصیات خاص موکرو شناخته می شود از جمله: وجود دو دندانه یا هلالی شکل بودن آن، وجود یا عدم وجود خار انتهایی. شاخک 6-4 بندی و بدن دارای یا فاقد پولک می‌باشد. مطالعه در مورد تنوع گونه‌ای و عملکردهای زیست محیطی این بندپایان بدلیل تاثیر سودمند آنها روی تجزیه و چرخه مواد غذایی در اکوسیستم‌های مختلف امری ضروری است که در ایران کمتر به آن توجه شده است. امروزه تحقیقات در زمینه شناسایی گونه‌های پادمان در ایران در حال گسترش است. به منظور شناسایی گونه‌های بیشتری از پادمان ایران در سال های 94-1393 نمونه‌های خاک از مناطق مختلف شهرستان گرگان و کردکوی شامل جنگل، باغ مرکبات و زمین زراعی جمع آوری شد و پس از انتقال به آزمایشگاه نمونه‌های پادمان توسط قیف برلیز جداسازی شده و در الکل 85% نگهداری شدند. برای شناسایی دقیق، نمونه‌ها توسط محلول پتاس شفاف‌سازی شدند و از آنها اسلایدهای میکروسکوپی با محلول هویر تهیه شد و توسط کلیدهای شناسایی فجلبرگ (2007) و جردانا (2012) شناسایی شدند و به تائید نهایی دکتر ارنست برنارد از کشور امریکا رسیدند. در این بررسی سه گونه از خانواده Tömösvary, 1882 Entomobryidae شامل Schött, 1896 Entomobrya atrocincta، Entomobrya nivalis Rondani, 1861 و Entomobrya numidica Baquero, Hamra-Kroua & Jordana, 2009 از پنج نمونه برداری با تعداد محدود، شناسایی و معرفی شدند. خصوصیات تاکسونومیکی جنس Entomobrya موکرو دو دندانه‌ای، هلالی شکل و دارای یک خار انتهایی، پیش پنجه دارای یک موی چسبنده چماقی، بند آخر شاخک دارای حباب انتهایی می‌باشد. گونه E. atrocincta Schot, 1896 دارای بدنی متمایل به زرد با 8+8 چشم ساده و حباب انتهایی شاخک ساده است. در گونه E. nivalis Rondani, 1861 طول بدن 7/2 میلیمتر با 8+8 چشم ساده می باشد، طول شاخک سه برابر بلندتر از طول سر حباب انتهایی شاخک دولبی می‌باشد. ناخن دارای چهار دندانه داخلی، امپودیوم در پای سوم میخی شکل با لبه داخلی مضرس و موکرو با دو دندانه هم اندازه. طول بدن در گونه E. numidica Baquero, Hamra-Kroua & Jordana, 2009 3/2 میلیمتر می‌باشد، امپودیوم در پای سوم میخی شکل با لبه داخلی ساده و سایر ویژگی‌های تاکسونومیک این گونه همانند گونه E. nivalis می باشد. گونه هایE. nivalis و E. numidica برای اولین بار از ایران گزارش می‌شوند، همچنین گونه‌های شناسایی شده در این تحقیق برای فون استان گلستان جدید می‌باشند.

دم فنری ها؛ کردکوی؛ گرگان؛ Entomobrya