عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

مهدیه قاسمی چراتی؛ معصومه شایانمهر

فراوان ترین بند پایان در اغلب اکوسیستم‌‌های خاکزی پادمان (Arthropoda: Collembola)هستند. رده پادمان به چهار راسته پودورومورفا Poduromorpha)) و انتوموبریومورفا (Entomobryomorpha) و سیمفیپلئونا (Symphypleona) و نیلیپلئونا (Neelipleona) تقسیم می‌شود. بیشتر گونه‌های پادمان در خاک یا در زیستگاه های مشابه مانند خاکبرگ، زیر کنده درختان زندگی می‌کنند. اغلب پادمان از مواد گیاهی پوسیده، قارچ و باکتری تغذیه می‌کنند و تنها تعداد کمی از آنها آفت هستند. پادمان در اغلب اکوسیستم‌‌های طبیعی مخصوصاً در خاک‌‌‌های دارای هوموس فراوان جمعیت‌‌های بسیار بالایی دارند. گاهی درهرمتر مکعب خاک حدود صد هزار از آن‌‌ها دیده می‌‌شود. علت نامگذاری پادمان یا دم فنری وجود اندامی به نام فورکا در زیر بند چهارم شکم می‌باشد. امروزه شناسایی فون پادمان در ایران در حال گسترش است. به منظور بررسی بیشتر فون پادمان در استان مازندران طی3 بار نمونه‌برداری از خاک و خاکبرگ در جنگل حیات وحش سمسکنده واقع در شهرستان ساری در پاییز سال 94 انجام گرفت و نمونه ها به کمک قیف برلیز استخراج و پس از تهیه اسلایدهای میکروسکوپی به کمک کلیدهای شناسایی معتبر تا سطح جنس و گونه شناسایی شدند. شناسایی گونه‌های این رده بر اساس خصوصیات مورفولوژیک شاخک، اندام پس شاخکی، چشم‌های ساده و کاذب، قفسه سینه، شکم، ساق پنجه، فورکا و کتوتاکسی بدن )ترتیب و ساختار مو( انجام می‌شود. در این تحقیق، چهار گونه متعلق به سه خانواده ,Entomobryidae(Tömösvary, 1882) Neanuridae (Börner, 1901) و Hypogastruridae (Börner, 1906) از رده پادمان شناسایی شدند که شاملHeteromurus major (Moniez,1882) و H. Nitidus (Templeton, 1835) از خانواده Entomobryidae و Pseudachorutes subcrassus (Tullberg, 1871) از خانواده Neanuridae وCeratophysella sp. (Börner, 1932) از خانواده Hypogastruridae می‌باشند. خانواده Entomobryidae با خصوصیات خاص موکرو شناخته می‌شود از جمله وجود دو دندانه یا هلالی شکل بودن آن، وجود یا عدم وجود خار انتهایی. از ویژگی‌های گونه H.major داشتن لکه‌های تیره در طول شاخک. فرمول چشم ها 8+8 در دو طرف سر، فورکا بدون مو و صاف و ناخن چهار دندانه-ای است. گونه H.nitidus سفید یا با رنگدانه های قرمز پراکنده، فرمول چشم ها 1+1، ناخن دارای دو دندانه داخلی کوچک. دنس با یک موی پشتی ساده. P. subcrassus گونه‌ای است به رنگ خاکستری مایل به آبی، اندام پس شاخکی با 6-11 لوب، بخش شکمی–انتهایی در بند 4 شاخک دارای 20 خار تغییر شکل یافته است، موکرو قایقی شکل، ناخن ها دارای دندانه داخلی محکم نزدیک به قاعده و یک جفت دندانه کوچک جانبی نزدیک نوک می‌باشد. همچنین ویژگی بارز جنس Ceratophysella داشتن رتیناکولوم با 4+4 دندانه، دنس معمولا دارای 7 عدد موی پشتی و قفسه سینه بدون موهای شکمی. در این تحقیق گونه P. subcrassus برای اولین بار از ایران جمع آوری و خصوصیات آن تشریح شد

فون؛ مازندران؛ دم فنری ها