عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

زینب احمدی؛ موسی صابر؛ غلامرضا مهدوی نیا؛ محمد باقری

ستاد تمام و عضو هیت علمی دانشگاه تبریز

کنه تارتن دو‌لکه‌ای، Tetranychus urticae Koch از جمله آفات مهم کشاورزی است که به دلیل کوتاه بودن دوره زندگی و پتانسیل بالای تولیدمثلی به بسیاری از ترکیبات شیمیایی مقاوم شده است. امروزه استفاده از غلظت های کم آفت‌کش‌های انتخابی یکی از راهکارهای مناسب در مدیریت آفات محسوب می‌شود. در این پژوهش، برگها با استفاده از روش غوطه‌ور سازی به مدت 30 ثانیه در معرض غلظت‌های LC25، 82/3 و 96/136 گرم ماده موثره بر لیتر از کنه کش‌های اسپیرودیکلوفن و پیریدابن قرار گرفتند. جهت بررسی پارامترهای جدول زندگی 25 عدد کنه ماده زنده به صورت تصادفی برای آزمایش‌های زیرکشندگی انتخاب شدند. همچنین در این آزمایش از یک عدد کنه‌تارتن ماده تیمار شده به همراه یک عدد کنه نر یک روزه بر روی برگ های لوبیا به قطر 2 سانتی متر و در داخل پتری دیش هایی که با پنبه مرطوب پوشانده شده بودند، استفاده شد. کنه ها روزانه روی برگ های تمیز انتقال داده میشدند و تعداد تخم های گذاشته شده و تفریخ شده، مدت زمان زنده مانی مراحل مختلف کنه تا زمان مرگشان مورد بررسی قرار گرفت. برای شاهد برگ‌ها با آب مقطر آغشته شد. آزمایش‌ها و پرورش کنه تارتن دو لکه‌ای روی گیاه میزبان لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) و در شرایط دمایی oC 1± 26 و رطوبت% 5 ± 65 و مدت 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی، صورت گرفت. داده ها بر اساس تئوری جدول زندگی سنی- مرحله رشدی دو جنسی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که دوره کنه کامل ماده قبل از تخم‌گذاری (APOP)، کل دوره قبل از تخم‌گذاری ماده‌ها از بدو تولد (TPOP) و همچنین باروری کنه تارتن دو لکه ای تیمار شده با پیریدابن به ترتیب 12/0 روز، 5/10 روز و 06/5 و اسپیرودیکلوفن به ترتیب 08/0زوز، 38/9 روز و 94/2 (به غیر از APOP پیریدابن) دارای اختلاف معنی‌داری با شاهد به ترتیب 13/0روز، 67/7 روز و 93/17 دارند. همچنین نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r)، نرخ خالص تولید مثل (R0) و نرخ متناهی افزایش جمعیت () به ترتیب در شاهد 23/0(بر روز)، 76/10 (فرد) و 26/1 (بر روز) و در تیمارهای پیریدابن و اسپیرودیکلوفن به ترتیب 029/0(بر روز)، 19/ 3 (فرد)، 03/1 (بر روز)، 05/0 (بر روز)، 74/1(فرد) و 05/1 (بر روز) بوده است. نتایج آزمایش حاکی از اثرات منفی دو تمیار بر روی پارامترهای اندازه گیری شده می‌باشد. بنابراین می توان پیریدابن و اسپیرودیکلوفن را به عنوان کنه کش های موثر در کنترل جمعیت کنه تارتن توصیه نمود.

واژگان کلیدی: زیرکشندگی؛ کنه تارتن دو لکه‌ای؛ جدول زندگی؛ پیریدابن و اسپیرودیکلوفن