غربال گری انبوه ژنوتیپ‌ های مختلف برنج نسبت به کرم ساقه خوارنواری برنجChilo suppressalis Walker (Lep.: Pyralidae) در شرایط مزرعه

عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

استاد دانشگاه

استفاده از ارقام مقاوم در مدیریت تلفیقی آفات، روشی سازگار با محیط زیست و تلفیقی موثر با سایر روشهای کنترل است. در این تحقیق تعداد یکصد ژنوتیپ داخلی و خارجی برنج از نظر مقاومت به کرم ساقه خوار ، Chilo suppressalis ، در شرایط مزرعه غربال گردیدند. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار و در کرت‌هایی به اندازه‌ی دو متر مربع انجام شد. در مرحله‌ی خوشه دهی از هر کرت 5 بوته بطور تصادفی انتخاب و کف برشدند. سپس درصد خوشه‌ی‌ سفید شده، طول دالان لاروی، قطر ساقه، تعداد لارو و تعدادشفیره اندازه گیری گردیدند. تجزیه آماری داده ها برای صفات مورد مطالعه نشان داد که بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی از نظر صفات فوق اختلاف معنی دار در سطح احتمال یک درصد (P <0.01) وجود داشت. مقایسه میانگین ‌ها براساس آزمونLSD نشان داد که ژنوتیپ‌های Novator،G2-Gan74، Estrella، Rashtline-1، M-Domsia/Neda، با میانگین 6/1، 7/2، 3/2، 8/2، 9/3 درصد خوشه‌ی سفید شده و ژنوتیپ ‌هایIR72-B ، Iranian-Newhybrid،Nahyie4-Fars ،IR64MutantW1263 وIR50 با 5/43، 4/43، 6/37، 8/35 و 8/34 درصد، به ترتیب در گروه مقاوم‌ترین و حساس‌ترین ژنوتیپ‌ها قرار گرفتند. همچنین، ژنوتیپ هایNovator،Estrella ،G2-Gan74 ، با میانگین 1/0، 1/0، 2/0 عدد لارو و ژنوتیپ های Chinese-Hybrid1،IR72-B ،R-Binam با 3/10، 7/9 و 9/8 عدد به ترتیب کمترین و بیشترین تعداد لارو را در ساقه داشتند. ژنوتیپ هایG2-Gan74،IR10A123 دارای کمترین طول دالان لاروی، به ترتیب صفر،7 سانتی متر؛ و ژنوتیپ های Ghasroldasht،Localcheck با بیشترین طول دالان لاروی به طول 68 و4/57 بودند. تجزیه خوشه ای به روش Ward برروی میانگین صفات مورد بررسی، ژنوتیپ‌ها را به دو گروه اصلی و 6 گروه فرعی تقسیم نمود. برای اثبات گروه بندی تجزیه فوق، تجزیه واریانس و مقایسه میانگین گروه‌ها نیز انجام شد. نتایج حاصل، درستی گروه بندی ژنوتیپ‌ها را نشان داد. خوشه‌ی یک مقاومترین و خوشه 5 حساس ترین ژنوتیپ ها را تشکیل دادند.

واژگان کلیدی: غربال گری انبوه؛ برنج؛ کرم ساقه خوار نواری