کنترل مهمترین آفت انباری حبوبات با استفاده از گاز ازن

عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات،Callosobruchus maculatus(Fabricus)، مهم‌ترین آفت انباری حبوبات است که با تغذیه از دانه‌های حبوبات موجب خسارت‌های سنگین می‌شود. اخیرا استفاده از گاز ازن به عنوان یکی از جایگزین های فسفین در کنترل آفات انباری مورد توجه بسیاری از متخصصان قرار گرفته است. در این تحقیق، اثرات کشندگی گاز ازن به صورت استفاده در فضای کاملا عایق علیه مراحل زیستی لارو و حشره‌ی کامل این آفت مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق اثر غلظت‌های 3500، 5000 و 6500 پی‌پی‌ام علیه مرحله لاروی (روی لوبیا‌ چشم‌بلبلی، ماش و نخود) و غلظت‌های 700، 1200 و 1700 پی‌پی‌ام گاز ازن علیه حشرات کامل(روی لوبیا چشم‌بلبلی) مورد آزمایش قرار گرفت. همچنین اثر نفوذپذیری گاز ازن در عمق‌های 20، 40و60 سانتی‌متر توده‌ لوبیا چشم‌بلبلی، ماش و نخود، در زمان‌های مختلف ازن دهی (10، 20، 30 و 60 دقیقه) روی حشرات کامل به‌طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفتند. در ادامه اثرغلظت‌های 5500، 6500 و 7500 پی‌پی‌ام از گاز، روی جوانه‌زنی لوبیا چشم‌بلبلی، ماش و نخود مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمایش‌های انجام شده، نشان داد که، غلظت 6500 پی‌پی‌ام موجب 100%، 28/93% و 10/36% تلفات در لاروهای آفت به ترتیب در لوبیا چشم‌بلبلی، ماش و نخود گردید. غلظت 1700 پی‌پی‌ام ازگاز ازن نیز موجب 97 درصد تلفات در حشرات کامل شد. نتایج آزمایش‌های انجام شده به منظور بررسی میزان نفوذ گاز ازن به عمق توده حبوبات نشان داد که مدت 20 دقیقه ازن دهی روی حشرات کامل C. maculatus که در عمق 60 سانتی‌متری توده‌ ماش، لوبیا چشم‌بلبلی و نخود قرار داشتند به ترتیب موجب 25/76، 50/92 و 100 تلفات گردید. ازن‌دهی به مدت 30 دقیقه موجب مرگ و میر 100% حشرات کامل C. maculatus در عمق 60 سانتی‌متری تمامی حبوبات شد. همچنین نتایج آزمایش‌ها نشان داد که غلظت‌های مختلف گاز ازن اثر نامطلوبی روی جوانه‌زنی بذور حبوبات نداشته است.

حبوبات؛ سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات؛ گاز ازن؛ آفات انباری