ارزیابی مقاومت نسبی برخی پایه های درختان میوه نسبت به قارچArmillaria mellea

عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

قارچ A.mellea عامل پوسیدگی ریشه درختان با گسترش جهانی، ابتدا در سال 1777 شناخته و بیماریزا بودن آن سالهای (4-1873) در درختان جنگلی اثبات و در ایران اولین گزارش مربوط به سال 1335 ازدرختان سیب منطقه لواسان می باشد. بعضی مناطق کشور از جمله استان آذربایجان شرقی، آلوده بوده و نابودی درختان میوه مهم وتجارتی، جنگلی، غیر مثمر و زینتی را سبب می شود.. این قارچ به خاطر برخی خصوصیات از جمله میسلیومهای بادبزنی، ریزومورف، بازیدیوکارپ دیپلوئید (بجای دیکاریون) و...در بین قارچهای Basidiomycetes حالت غیر عادی داشته و همه گونه های شناسایی شده، قبلا A.mellea محسوب می شدند. علایم اختصاصی، آلودگی ریشه درختان بوده، که بین پوست و چوب آن، میسلیومهای قارچ تا طوقه درخت گسترش یافته و باعث مرگ می شود. در باغات مسن و درختان واقع در شرایط نامطلوب بسیار خسارتزاست. در این بررسی، نمونه های آلوده ازریشه میزبانهای مختلف زیر جریان آب شیر، شسته، پس از ضدعفونی سطحی، قطعاتی از بافت زیر پوست، با اسکالپل استریل به محیط غذایی انتقال ودر شرایط آزمایشگاه قرار گرفتند. در محیط MA، خصوصیات پرگنه، رنگ، دمای بهینه و میزان رشد آن، تولید ریزومورف و انشعابات آنها اندازه گیری و ثبت گردید. داخل ظروف شیشه ای، قطعاتی از بافتهای ریشه، ساقه و خاک اره درختان میزبان بمدت 4 ساعت در دمای oC121، استریل و بعد محیط استاندارد استریل شامل: Bactopepton+Agar+Dextrose+MA روی آنها اضافه شد. به هر کدام تعداد 5-4 دیسک از کشت خالص قارچ اضافه و برای مدت حداقل یکماه در آزمایشگاه قرارگرفت. نهالهای دو ساله درختان میوه در فصل پاییز کشت، و به نسبت مساوی از مایه قارچی پای آنها اضافه و با ماسه نرم و یک لایه کود حیوانی الک شده، پوشانده شد. علایم آلودگی از14 ماه بعد شروع و تا 30 ماه ادامه داشته و به ترتیب درختان گیلاس، بادام، زردآلو، گلابی وگوجه، آلودگی نشان دادند.( پایه برای گیلاس Mahaleb، برای گوجهMyrobalan و بقیه بذری بودند. این مسئله در نمونه برداریها ازمحیطهای طبیعی وآلوده باغها نیز مشهود بوده ودرختان گوجه وگلابی کمتر و یا دیرتر و درختان گیلاس زودتر و بیشتر آلودگی نشان می دادند(تمام شرایط برای گلدانهای تیمار و شاهد یکسان، pH خاک نیز اندازه گیری شد). در انتقال پرگنه قارچی از ظرفی به ظرف دیگر با همان محیط غذایی، تغییراتی در مورفولوژی و رنگ پرگنه ظاهر می شود. براساس خصوصیات فوق، و مشخصات کلاهک های جمع آوری شده از مناطق مختلف استان در فصول پاییز، گونه استان A. mellea اعلام که با نتایج تحقیقات مولکولی همکاران در سالهای اخیر مطابقت دارد. این امر می تواند در اصلاح و توسعه باغات در مناطق آلوده، با بکارگیری ارقام مقاوم مورد توجه قرار گیرد.

مقاومت؛ پایه؛ پوسیدگی ریشه؛ آذربایجان شرقی