اثر رژیم‌های غذایی مصنوعی بر آماره‌های جدول زندگی Helicoverpa armigera (Lepidoptera: Noctuidae)
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
شب پره Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae) به عنوان یکی از آفات مهم محصولات کشاورزی در آسیا، اروپا، آفریقا و استرالیا شناخته شده است. این آفت یکی از عوامل مهم محدود کننده در تولید محصولات زراعی در ایران و جهان است. بیش از 100 گونه گیاهی متعلق به 45 خانواده به عنوان میزبان‌های H. armigera معرفی شده‌اند. خسارت H. armigera روی سویا (Glycine max L.)، لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) و دیگر گیاهان خانواده Fabacea و کلزا (Brassica napus L. (Brassicaceae)) از لحاظ اقتصادی حائز اهمیت است. در سال‌های اخیر، استفاده از رژیم‌های غذایی مصنوعی برای پرورش آفات اقتصادی توسعه یافته است. پرورش آفات کلیدی برای مطالعه جدول زندگی، ویژگی‌های زیستی و رفتاری آفات، عوامل کنترل بیولوژیک آنها و واکنش آنها به سموم شیمیایی ضروری است. در این تحقیق تأثیر رژیم های غذایی مصنوعی با استفاده از پودر آسیاب شده دانه‌های مختلف لوبیا سفید ارقام دانشکده و پاک، لوبیا قرمز ارقام اختر و ناز، کلزا ارقام اکاپی، اپرا، ساری‌گل و زرفام، سویا ارقام کلارک، M7، ساری و ویلیامز و لوبیا چشم بلبلی رقم مشهد بر ویژگی‌های جدول زندگی H. armigera در دمای 5 ± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره نوری 16: 8 ساعت (روشنایی: تاریکی) در اتاق رشد انجام شد. تجزیه پارامترهای جدول زندگی H. armigera بر اساس روش جدول زندگی سنی-مرحله‌ای دو جنسی با استفاده از برنامه TWOSEX-MS-Chart تجزیه شدند. نتایج این آزمایش نشان داد کمترین (71/22روز) و بیشترین (94/28 روز) طول دوره قبل از بلوغ H. armigera به ترتیب روی لوبیا چشم بلبلی (رقم مشهد) و کلزا (رقم اپرا) مشاهده شد. بیشترین درصد مرگ و میر قبل از بلوغ H. armigera، به میزان 49 درصد روی ارقام M7 و کلارک بود. بیشترین نرخ خالص تولیدمثل (20/3108 و 21/2155 نتاج) و نرخ ذاتی افزایش جمعیت (299/0 و 285/0 بر روز) روی لوبیا چشم بلبلی (رقم مشهد) و لوبیا سفید (رقم دانشکده) به دست آمد. طبق نتایج حاصل از این تحقیق، گیاه لوبیا نسبت به سویا و کلزا برای نمو و رشد جمعیت H. armigera مناسب‌تر است. در بین انواع مختلف لوبیا و ارقام متفاوت آنها در این آزمایش، لوبیا چشم بلبلی (رقم مشهد) و لوبیا سفید (رقم دانشکده) به عنوان بهترین ارقام لوبیا برای افزایش جمعیت H. armigera بودند. نتایج حاصل از این تحقیق اطلاعات مفیدی را در زمینه جدول زندگی و بقاء H. armigera روی ارقام گیاهان مختلف در اختیار قرار می‌دهد. این اطلاعات می‌تواند برای برنامه‌های مدیریت تلفیقی آفات (IPM) شب پره H. armigera مناسب باشد.
کلیدواژه ها