همراهی یک فیتوپلاسما با بیماری کتابی شدن گیاه تاج‌خروس در استان خوزستان

عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
فیتوپلاسماها پروکاریوت‌های بسیار کوچک، فاقد دیواره سلولی و متعلق به رده مولیکوت ها می‌باشند که محدود به آوند آبکش بوده و به بیش از 700 گونه‌ی گیاهی در سراسر دنیا خسارت وارد می‌کند. گیاهان زینتی نقش بسزای در زیباسازی فضای شهری، بخصوص در استان‌های جنوب و جنوب غرب کشور دارند. با توجه به نامشخص بودن وضعیت آلودگی گیاهان زینتی استان خوزستان به بیمارگر فیتوپلاسمایی، این تحقیق جهت ردیابی و بیمارگرهای فیتوپلاسمایی در گیاه تاج‌خروس (Celosia cristata) طرح و اجرا شد. طــی سال‌های 1394 و 1395 عــلائمی شبـیه بیماری‌های فـــیتوپلاسمایی روی بعضی بوته‏های تاج‌خروس در فضای سبز مناطق مختلف شهرستان اهواز دیده شد. علائم مشاهده‌شده روی بوته‌های مختلف تاج‏خروس شامل تراکم و ریزبرگی شدید در برگ‌ها و کتابی شدن ساقه بود. نمونه‌‌های دارای علائم و سالم به‌صورت جداگانه در کیسه‌های مجزای کاغذی به آزمایشگاه منتقل شدند. جهت ردیابی عوامل فیتوپلاسمایی، رگبرگ میانی از نمونه‏های برگی جداسازی و بعد از فرآیند خشک‏ انجمادی در لوله‏های 50 میلی‏لیتری، با ازت مایع پودر شـدند. DNA کل از نمونه‌های پودر شده با روش مبتنی بر CTAB استخراج شد. جهت ردیابی عوامل فیتوپلاسمایی، واکنش زنجیره‏ای پلی‏مراز معمولی و آشیانه‌ای به ترتیب با استفاده از دو جفت آغازگر P1/P7 و R16F2n/R16R2 انجام شد. بعد از الکتروفورز محصولات تکثیری، نمونه‏های دارای علائم، باندی به‌اندازه تقریبی 1200 جفت باز تولید کردند. قطعات تکثیری از روی ژل آگارز خالص‌سازی و سپس مستقیماً با استفاده از آغازگرهای آشیانه‏ای توالی یابی شدند. یکی از ترادف‏های نوکلئوتیدی بعد از ویرایش و مونتاژ، در پایگاه اطلاعات ژنوم با شماره‌ دسترسی KX088458 در بانک ژن ثبت گردید. جستجوی BLASTn برای بررسی میزان شباهت ترادف نوکلئوتیدی ‏جدایه‏های موردمطالعه با توالی‏های مربوط به جدایه‏های نمایه شده در بانک ژن انجام شد. توالی‏‏ مربوط به همه جدایه‏های موردمطالعه با فیتوپلاسماهای گروه 16SrII بیشترین شباهت را داشتند و میزان شباهت نوکلئوتیدی آن با فیتوپلاسما های فیلودی گل همیشه‌بهار (Acc. No. KU297202)، یک جدایه از Candidatus Phytoplasma aurantifolia (Acc. No. LT558766)، غنچه درشتی گوجه‏فرنگی (Acc. No. KP027532)، فیـــلودی گل آفتــابگــردان (Acc. No. KT005455)، فیلودی باقلا (Acc. No. KP869129) و تعداد دیگری از اعضای این گروه شباهت 99 درصدی نشان دادند. بررسی الگوی برشی حاصل از هضم مجازی ترادف‏های تکثیری و آنالیز فیلوژنتیکی مبتنی بر 16S rDNA با استفاده از الگوریتم درست نمائی بیشینه تعلق عامل کتابی شدن و ریزبرگی گیاه تاج‌خروس را به گروه جاروک بادام‌زمینی ((peanut witches broom و زیرگروه 16SrII-D (Acc. No. Y10097) تائید کرد. بر اساس اطلاعات موجود، مطالعه حاضر اولین گزارش از بروز بیماری فیتوپلاسمایی روی گیاه زینتی تاج‌خروس در استان خوزستان می‌باشد.
کلیدواژه ها