بهینه سازی روش ارزیابی مقاومت ژنوتیپهای چغندرقند به پوسیدگی فیتوفترائی ریشه
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
پوسیدگی فیتوفترائی ریشه با عامل Phytophthora drechsleri یکی از مهمترین عوامل خسارتزای چغندرقند در مناطق گرم ایران می باشد. استفاده از ارقام مقاوم، امن ترین روش زیست محیطی برای مدیریت این بیماری خاکزاد است. تاکنون رقم چغندرقند مقاومی در برابر این بیمارگر معرفی نشده است. پیش نیاز شناسایی ارقام و ژنوتیپ های مقاوم، بهینه سازی روش غربال می باشد. فرار از بیماری در ارقام حساس می تواند در آزمایشات ارزیابی مقاومت خطا ایجاد نماید. در این تحقیق به منظور کاهش فرار از بیماری و دستیابی به روشی کارآمد، قابل اعتماد و امکانپذیر در مقیاس وسیع جهت ارزیابی مقاومت چغندرقند به این بیماری، 10 روش مختلف بر روی رقم تجارتی حساس چغندرقند ( رسول ) مقایسه شد. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 15 تکرار در شرایط گلخانه اجرا شد. گیاهان 3 ماهه چغندرقند با روشهای مختلف مایه زنی P. drechsleri شامل بذر ذرت، دانه برنج، ورمیکولیت با عصاره شاهدانه، سوسپانسیون آب- شاهدانه به میزان 20 میلی لیتر از هر کدام و محیط کشت CMA ( یک پتری دیش 9 سانتی متری برای هر بوته ) آلوده شدند. در تمام تیمارها دو حالت با ایجاد زخم در زمان مایه زنی و بدون ایجاد زخم اعمال شد. تیمار شاهد شامل گیاهان زخمی و سالم بدون آلوده سازی بود. دو هفته پس از مایه زنی، میزان آلودگی ریشه با مقیاس استاندارد 1 - 9 ( که در این مقیاس نمره 1 به گیاهان سالم و نمره 9 به گیاهان کاملا پوسیده و مرده اختصاص می یابد ) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس حاکی از وجود اختلاف معنی دار در سطح احتمال 5 درصد بین روشهای مختلف بود. در روش مایه زنی با دانه برنج و ایجاد زخم بیشترین میانگین نمره آلودگی ( 8 ) و کمترین فرار از بیماری ( صفر درصد ) مشاهده شد. در روش های مایه زنی با سوسپانسیون آب و شاهدانه و بذر ذرت ( که هر دو با ایجاد زخم بودند ) نیز فرار از بیماری مشاهده نشد ولی میانگین نمره بیماری کم بود ( به ترتیب 8/4 و 53/4 ). در بین تیمارهای آلوده روش مایه زنی با ورمیکولیت بدون ایجاد زخم، کمترین میانگین نمره بیماری ( 47/1 ) و بیشترین فرار از بیماری ( 60 درصد ) را نشان داد. لذا به نظر می رسد مایه زنی با دانه برنج همراه با ایجاد زخم، کارائی لازم جهت آلوده سازی بهینه و کاهش فرار از بیماری در ارزیابی ژنوتیپهای چغندرقند برای مقاومت به پوسیدگی ریشه فیتوفترائی را داشته باشد.
کلیدواژه ها