بررسی مگس‌های حائز اهمیت پزشکی و بهداشتی خانواده Calliphoridae (Diptera) در شهرستان ارومیه
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
مگس‌های Calliphoridae خانواده ای از راسته دوبالان در رده حشرات با بیش از 1100 گونه شناخته شده می باشند. این مگس‌ها با توجه به انتقال مکانیکی پاتوژن‌های مختلف بیماری‌زا و نیز پارازیتیسم اختیاری، اجباری و یا اتفاقی بر روی بافت‌های مختلف بدن مهره-داران (میاسیس ) از اهمیت پزشکی-بهداشتی به خصوصی برخوردار هستند. این آفات بهداشتی و ناقلین بیماریهای پزشکی در انتفال بیش از یکصد پاتوژن و عامل بیماری از گروههای مختلف ویروسی، باکتریایی، پروتوزوآیی، کرمی، قارچی و غیره نقش دارند، ضمن اینکه گاه خود بعنوان عامل بیماریهای انسان و دام (مثلا در میازیس) مطرح می‌باشند. اعضای این خانواده مانند سایر مگس‌هااز موفقترین آفات بهداشتی هستند که با انسان حشر و نشر دایمی یافته و خود را در همزیستی با انسان در جوامع شهری و روستایی شدیدا تحمیل می‌کنند؛ بعبارت دیگر در مقایسه با سایر گروههای آفات پزشکیبهداشتی مگس‌های سینانتروپ بالاترین خصوصیت رفتاری سازگاری با اقلیم‌ها و شرایط محیطی را دارا بوده و همه جازی ترین حشرات محسوب می‌شوند.در کنار این مضرات اعضای این خانواده در محیط، فعالیت‌های مفیدی از قبیل تجزیه اجساد را انجام می‌دهند، همچنین لارو برخی گونه‌های مگس‌هایاین خانواده به ویژه گونه Lucilia sericata Meigen در بحث درمان زخمهای عفونی مانند زخم پای دیابتی و... حائز اهمیت می‌باشد.
در این مطالعه 9 منطقه از بخش‌های مختلف این شهرستان را جهت نمونه‌گیری انتخاب کردیم. برای نمونه‌گیری از دو روش تله‌گذاری و نیز صید دستی با استفاده از تور حشره‌گیری، در اطراف محل‌های وفور مگس‌ها، در طول فصل‌های فعالیت سال‌های 1393 و 1394 (ماه‌های فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد و شهریور) استفاده شد. برای صید مگس‌ها در هر تله حدود 25گرم گوشت انداخته و آنها را در ازتفاع 2-5/1 متری از سطح زمین در اطراف گاوداری‌ها و باغات آویزان کردیم و مگس‌های بالغ جلب شده به تله را به آزمایشگاه انتقال دادیم.
نتایج به دست آمده از این مطالعه بدین شرح بود. از مجموع 1042 نمونه صید شده، 3 گونه از جنس Lucilia شامل Lucilia sericata Meigen (8/43%)، Lucilia caesarLinnaeus(8/1%) و Lucilia sp.* (3/0%)؛ 2 گونه از جنس Calliphora شامل Calliphora vicina Robineau-Desvoidy (4/41%) و Calliphora vomitoria Linnaeus (9/0%)؛ 1 گونه از جنس Chrysomya شامل Chrysomya albiceps Wiedemann (5/7%).همچنین یک گونه از جنسPollenia شامل Pollenia rudis Fabricius (3/4%) صید شد
با توجه به نتایج به دست آمده، لزوم مطالعات بیشتر بر روی جمعیت این مگس‌ها در ایران و به دنبال آن برآورد خسارت وارده توسط آنها در جهت تبیین برنامه‌های کنترلی بیش‌از پیش نمایان گردید.
در این مطالعه 9 منطقه از بخش‌های مختلف این شهرستان را جهت نمونه‌گیری انتخاب کردیم. برای نمونه‌گیری از دو روش تله‌گذاری و نیز صید دستی با استفاده از تور حشره‌گیری، در اطراف محل‌های وفور مگس‌ها، در طول فصل‌های فعالیت سال‌های 1393 و 1394 (ماه‌های فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد و شهریور) استفاده شد. برای صید مگس‌ها در هر تله حدود 25گرم گوشت انداخته و آنها را در ازتفاع 2-5/1 متری از سطح زمین در اطراف گاوداری‌ها و باغات آویزان کردیم و مگس‌های بالغ جلب شده به تله را به آزمایشگاه انتقال دادیم.
نتایج به دست آمده از این مطالعه بدین شرح بود. از مجموع 1042 نمونه صید شده، 3 گونه از جنس Lucilia شامل Lucilia sericata Meigen (8/43%)، Lucilia caesarLinnaeus(8/1%) و Lucilia sp.* (3/0%)؛ 2 گونه از جنس Calliphora شامل Calliphora vicina Robineau-Desvoidy (4/41%) و Calliphora vomitoria Linnaeus (9/0%)؛ 1 گونه از جنس Chrysomya شامل Chrysomya albiceps Wiedemann (5/7%).همچنین یک گونه از جنسPollenia شامل Pollenia rudis Fabricius (3/4%) صید شد
با توجه به نتایج به دست آمده، لزوم مطالعات بیشتر بر روی جمعیت این مگس‌ها در ایران و به دنبال آن برآورد خسارت وارده توسط آنها در جهت تبیین برنامه‌های کنترلی بیش‌از پیش نمایان گردید.
کلیدواژه ها