عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

سمیه اله ویسی؛ خلیل طالبی؛ سهراب ایمانی؛ محمد خانجانی

استاد دانشگاه

اسانس های گیاهی سالهاست که به عنوان آفت کش های زیست سازگار مورد توجه بوده اند اما استفاده از این ترکیبات دارای محدودیتهایی از جمله فرار بودن و دوام کم آنهاست. اخیراّ فرمولاسیون های آهسته رهش از اسانس های گیاهی بمنظور افزایش تاثیر این ترکیبات مورد توجه قرار گرفته اند. با توجه به تاثیر دو اسانس گیاهی Mentha piperita L. و Salvia officinalis L. روی لاروهای سنین مختلف شب پره هندی، رهاسازی کنترل شده ی این اسانس ها روی لارو سن اول Plodia interpunctella Hubner (Lep.: Pyralidae) بررسی شد. روش کار در این تحقیق، بر اساس رهاسازی اسانس ها از حامل های پلیمری و بویژه نانوالیافی است که از روش الکترواسپینینگ بدست آمده است که می توانند مشابه تارهای عنکبوت درون یا روی بسته های مواد غذایی در انبار پخش شوند. اسانس ها در غلظت های بالا در نانوالیاف الکتروریسی شده تجمع می یابند و برای یک دوره طولانی از چند روز تا چند هفته از الیاف آزاد شوند. پلی لاکتیک اسید به عنوان حامل اسانس های گیاهی، از پلیمرهای زیست سازگار بوده و 33-15 درصد وزنی اسانس ها را درون نانو الیاف بارگیری می کند. اثر حشره کشی و دوام سانس های گیاهی درون نانو الیاف (NFOs) و اسانس خالص (PEOs) روی لاروهای مورد آزمایش برای یک دوره زمانی بیشتر از چند هفته مورد بررسی قرار گرفت. بدین ترتیب، درصد مرگ و میر لاروها در فواصل زمانی مشخص ثبت شد. زیست سنجی تحت شرایط دمایی °C1±27 و رطوبت نسبی 5±65%، شرایط نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. نتایج نشان داد که میزان LC50 و LT50 اسانس های گیاهی فرموله شده روی لاروهای شب پره هندی به ترتیب 0.7 و 4.5 برابر بیشتر از غیر فرموله هاست. طبق نتایج بدست آمده، اثرات حشره کشی PEOs بعد از 14 روز کاملا از دست رفت در حالیکه بعد از این زمان فرمولاسیون NFOs بطور میانگین مرگ و میر 93 درصدی را روی جمعیت لاروهای مورد آزمایش ایجاد کرد. دوام اسانس در حالت در حالت فرموله شده درون نانو الیاف پلیمری نیز به طور متوسط 84/3 برابر اسانس خالص بود. در همه آزمایشات M.piperita اثرات بهتری روی لاروهای سن اول داشت و ترکیبات گیاهی فرموله شده فوق در مقا یسه با اسانس فرموله نشده به صورت معناداری خاصیت رهاسازی تدریجی و افزایش دوام تاثیر در طول زمان را داراست و در انبار و غیر انبار نیز باعث کنترل طولانی مدت آفت حتی در نسل های بعدی نیز خواهد شد.

نانو پلیمر- الکترواسپینینگ؛ مریم گلی- نعنا فلفلی-فرمولاسیون آهسته رهش