عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

نادر پورابراهیم شیشوان؛ حسین لطفعلی زاده؛ مسعود تقی زاده

کرم خوشه خوار ذرت ((Helicoverpa armigera (Hübner)، از شب پره های خانواده ی Noctuidae از آفات مهم ذرت در ایران محسوب می‌شود. با توجه به توسعه‌ی کاربرد عوامل بیولوژیک مانند زنبور پارازیتویید براکون، Bt بر علیه این آفت، تلاش شد این عوامل با سموم شیمیایی رایج مورد مقایسه قرار گیرد. این تحقیق در قالب بلوک‌های کامل تصادفی شامل پنج تیمار در سه تکرار در مزارع شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان از توابع شهرستان پارس‌آباد در سال زراعی 1391 انجام گرفت. رقم مود بررسی ذرت "سینگل کراس 704" بود. تیمارهای مورد استفاده نیز شامل ایندوکساکارب، تیودیکارب، Bt و Bracon hebetor بودند. برای تعیین زمان سم‍‌پاشی از تله های فرمونی استفاده شد و اوج پرواز پروانه با شمارش تعداد پروانه های شکار شده مشخص شد. رهاسازی زنبور براکون روی لاروهای سنین 2 و 3 انجام گرفت. درصد تلفات آفت 3، 7 و 14 روز بعد از اعمال تیمارها بر اساس رابطه‌ی هندرسون- تیلتون محاسبه شد و میانگین‌ها با استفاده از آزمون دانکن مقایسه شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین تیمارهای مورد بررسی اختلاف آماری در سطح احتمال 1% وجود دارد. نتایج نشان داد ایندوکساکارب بالاترین درصد تلفات را در چهاردهمین روز داراست (100%). سم تیودیکارب و Bt نیز در یک گروه قرار گرفتند و در تیمار براکون مرگ و میر آفت حداقل بود. از نظر ارتفاع ذرت و وزن چوب بلال اختلاف ‌آماری معنی‌داری بین تیمارها مشاهده نشد، ولی چوب بلال در تیمار ایندوکساکارب پایین‌تر از سایر تیمارها بود. همچنین فاکتورهایی مانند طول بلال، تعداد دانه در ردیف و تعداد ردیف دانه بلال در همه تیمارها از لحاظ آماری یکسان بوده و باهم اختلاف نداشتند. بر اساس نتایج مقایسه میانگین اختلاف عملکرد دانه بین تیمارها در سطح احتمال 5% ، معنی دار بود و حداکثر آن در تیمارهای ایندوکسارکارب و تیودیکارب و حداقل آن در شاهد مشاهده شد.

کلمات کلیدی: هلیوتیس (Helicoverpa armigera)؛ ایندوکساکارب؛ تیودیکارب؛ Bt؛ براکون