عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

میترا محمدی زده لو؛ محمدجواد سلیمانی پری؛ سید علی غیبی

یکی از مسایل مهم در تولید محصولات کشاورزی بروز ضایعات در محصولات باغی و زراعی ناشی از حمله قارچها و آفات می باشد، از جمله روشهای سالم و بی خطر برای کنترل بیماریهای پس از برداشت، استفاده از ترکیبات طبیعی تحت عنوان عصاره طبیعی یا اسانسهای گیاهی است. Alternaria alternata یکی از قارچهایی است که باعث بیماری، لکه برگی، پوسیدگی و بلایت در بسیاری از اندامهای گیاهی می‌گردد. در این آزمایش اثر اسانس چهار گونه گیاه شامل نعناع فلفلی، پونه، گل مکزیکی و افسنطین بر روی رشد میسیلیوم قارچ A. alternata در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار به صورت فاکتوریل با روش مخلوط کردن محیط کشت با اسانسها مورد بررسی قرار گرفت. اسانسها در چهار غلظت (0، 500، 1000 و 1500 میکرولیتر در لیتر) استفاده شدند و همچنین خاصیت قارچکشی یا قارچ ایستایی آنها در شرایط ازمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین میزان بازدارندگی از رشد میسیلیوم قارچ مربوط به غلظتهای مختلف اسانس نعناع فلفلی و کمترین آن مربوط به افسنطین میباشد که تفاوت معنی داری در غلظتهای 500 و 1000افسنطین مشاهده نمی گردد. با افزایش غلظت اسانسها، درصد بازدارندگی نیز افزایش می یابد. غلظتهای 1000 و 1500 نعناع فلفلی، پونه و گل مکزیکی به طور کامل از رشد میسیلیوم قارچ جلوگیری نموده است. با توجه بخش دوم آزمایش مشخص گردید اسانسها در تمام غلظتها فقط خاصیت قارچ ایستایی دارند. فعالیت ضد قارچی اسانسها و بخصوص ترکیبات فنولی با دیواره سلولی قارچ ها مرتبط است بیشترین فعالیت بازدارندگی ترکیبات فنولی با تخریب دانه های سیتوپلاسمی و غشا سیتوپلاسمی و غیر فعالسازی یا بازدرندگی آنزیمهای داخل سلولی و برون سلولی مانند سلولاز و پکتیناز و جلوگیری از فسفوریلاسیون اکسیداتیو قارچ ها همراه است.

Essential oil؛ Antifungal activity؛ Medicinal plants؛ Alternaria alternata