عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

شمس اله نجفی؛ سعید سودی؛ محمّد ولی تقدّسی

موش خانگی، با نام علمی Mus musculus از گذشته‌های دور بعنوان یکی از جوندگان موذی انبارهای خانه‌ها معروف بوده و به همین دلیل به موش خانگی معروف است. هرچند موش خانگی بعنوان یک موجود دانه‌خوار شناخته می‌شود و تغذیه این موش از بذور غلات مختلف نامتعارف نیست اما تغذیه آنها از خوشه‌های برنج در مزرعه معمول نیست. به منظور ارزیابی خسارت این گونه در مزارع برنج، در 6 مزرعه برنج ، لانه های موجود در حاشیه مزارع، در مساحتی نزدیک به یکصد مترمربع، مسدود و فردای لانه کوبی نسبت به شمارش لانه های فعال اقدام گردید. علاوه براین در زمان برداشت نیز، ضمن سنجش میزان عملکرد مزارع، میزان شلتوک جمع آوری شده در دهانه لانه های حاشیه مزارع، توزین گردید. نتایج نشان داد که میانگین تعداد لانه های فعال حداقل سه عدد درمترمربع بوده و یک لانه نیز در فاصله بین کرتها وجود دارد. با چنین تراکمی از لانه های فعال موش خانگی، میزان خسارت وارده حداقل 10 درصد عملکرد شلتوک برآورد گردید. خسارت این موش‌ها در مزارع برنج در اواخر فصل رشد همزمان با کامل شدن رشد خوشه‌ها و کاهش سطح آب مزارع شروع می‌شود. این موش‌ها خوشه‌‌های برنج را از قسمت اتصال آن به ساقه برنج قطع و به لانه خود انتقال داده و در انبارهای لانه ذخیره می‌کنند. لازم به ذکر است که این میزان خسارت فقط از طریق جمع‌آوری و اندازه‌گیری شلتوک‌های ذخیره شده درون انبارهای بیرونی لانه موش‌ها حاصل شده است و اندازه‌گیری دقیق میزان خسارت بدلیل سخت بودن بررسی انبارهای داخلی لانه موش‌ها امکان پذیر نبود.

موش خانگی؛ برنج؛ خسارت