عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

طاهره به نظر؛ حسین مددی؛ فائزه طاوسی اجود

کفشدوزک‌ها ازجمله مهم‌ترین دشمنان طبیعی شته‌ها درمحیط‌های طبیعی محسوب می‌شوند. یکی ازمهم‌ترین گونه‌های این خانواده کفشدوزک Hippodamia variegata Goeze است که دارای پراکنش جهانی می‌باشد. از جمله معیارهایی که دربررسی کاراییشکارگرانمورداستفاده قرارمی‌گیرد، واکنش آنها نسبت به تغییرتراکم میزبان‌ (واکنش تابعی) است. در این مطالعه واکنش تابعی حشرات کامل نر و ماده، لاروهای سنین سوم و چهارم این گونه کفشدوزک درشرایط آزمایشگاهی کنترل شده(دمای 1±25 درجه سلسیوس،رطوبت نسبی 10±65 درصد و دوره نوری16:8 تاریکی:روشنایی ) با تغذیه از پوره سن چهارم شته‌روسی‌گندمDiurapphis noxia Mordvilko روی برگ دو رقم گندم بک‌کراس و سرداری بررسی و مقایسه شد. آزمایش درون پتری و در 20 تکرار انجام شد. بعد از 24 ساعت تعداد شته‌های خورده شده شمارش شد. نتایج نشان داد، واکنش تابعی حشرات کامل نر و ماده، لارو سن سوم و چهارم کفشدوزک H. variegata در رقم سرداری و بک کراس با مدل واکنش تابعی‌نوع‌دوم به خوبی مطابقت دارد. برای تعیین پارامترهای قدرت جستجو(a) وزمان‌دستیابی (Th) از معادله تصادفی راجرز استفاده شد. پارامترهای اشاره شده به ترتیب روی رقم سرداری برای لارو سن سوم0015/0± 0223/0 برساعت‌و0175/0± 0375/0 ساعت، برای لاروسن‌چهارم0051/0±0658/0 برساعت و0131/0± 0042/0 ساعت، برای حشرات‌کامل‌نر0053/0± 062/0 برساعت و 011/0± 0319/0ساعت وبرای حشرات‌کامل‌ماده0088/0± 0884/0 برساعت و0099 /0± 0416/0 ساعت و روی رقم بک‌کراس به ترتیب برای لارو سن سوم004/0± 0367/0 بر ساعت و0253/0± 0371/0 ساعت، برای لارو سن چهارم0067/0± 0637/0 بر ساعت و0165/0± 0357/0 ساعت، برای حشرات کامل نر0048/0± 0527/0 بر ساعت و0139/0± 0053/0 ساعت و برای حشرات کامل ماده0074/0± 0754/0 بر ساعت و0113/0± 0266/0 ساعت برآورد گردید. مجموع نتایج بدست آمده نشان می‌دهد با توجه به قدرت جستجو و زمان صرف شده برای دستیابی به شکار، کفشدوزکH.variegata می‌تواند گزینه مناسبی برای مهار جمعیت شته روسی گندم باشد، که درتدوین برنامه مدیریتی آفات می‌تواندبسیارمهم باشد.

: شته روسی گندم؛ کفشدوزک Hippodamia variegata؛ زمان‌دستیابی؛ کارایی جستجو