عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

حکمت اسفندیاری؛ امیرهوشنگ جلالی

به منظور بررسی تاثیر حضور علف هرز جودره بر عملکرد گندم، در سامانه های مختلف خاکورزی و تناوب های زراعی، پژوهشی سه ساله (1390 تا 1392) با استفاده از آزمایش کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان اردستان انجام شد. سامانه های مختلف خاک ورزی شامل خاک ورزی مرسوم (استفاده از گاو آهن برگردان دار)، خاک ورزی حداقل (استفاده از کولتیواتور مزرعه) و بدون خاک ورزی فاکتورهای اصلی و شش تناوب مختلف، فاکتورهای فرعی آزمایش را تشکیل دادند. نتایج پژوهش نشان داد، عملکرد گندم در حالت استفاده از سامانه خاک ورزی مرسوم (گاوآهن برگرداندار) در سه تناوب ( کلزا- آیش- گندم)، (گندم- آیش- گندم) و (کلزا- آفتابگردان- گندم) به ترتیب با 3827، 3712 و 3576 کیلوگرم در هکتار بیشترین، و در سه تناوب (کلزا- ذرت- گندم)، (آیش-چغندر قند- گندم)، (جو-ذرت-گندم) با 3118، 3024 و 3129 کیلوگرم در هکتار کمترین مقدار را داشت. عملکرد های کمتر گندم با افزایش وزن خشک جودره همراه بود. در سامانه بدون خاکورزی، تناوب (گندم-آیش-گندم) به ترتیب با 1827 کیلوگرم عملکرد گندم و 334 گرم در متر مربع وزن خشک جودره، کمترین مقدار عملکرد را داشت. صرف نظر از نوع تناوب استفاده شده بالاترین مقادیر وزن خشک جو دره در سامانه خاکورزی حداقل (استفاده از کولتیواتور) مشاهده شد. بطور خلاصه نتایج این پژوهش نشان داد استفاده از خاکورزی مرسوم و خاکورزی حداقل (بر خلاف شرایط بدون خاکورزی) اگرچه با افزایش تراکم جودره همراه بودند اما عملکردهای گندم بیشتری را نیز تولید نمودند. وجود گیاهان هم خانواده غلات در تناوب (به استثنای جو) موجب افزایش و حضور گیاهان وجینی (به ویژه آفتابگردان) موجب کاهش تراکم جودره شد.

خاک ورزی؛ تناوب زراعی؛ عملکرد گندم؛ جودره