عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

حسینعلی میرحسینی؛ ولی اله بابایی زاد؛ امیر مسعود حیدری نژاد؛ لیلا هاشمی

کرچک (Ricinus communis) گیاهی از تیره فرفیون با مصارف صنعتی و دارویی می‌باشد که به عنوان گیاه زینتی نیز در مناطق گرمسیری کشت می‌شود. طی بازدیدهای انجام شده در بهار 1392 علائم مشکوک به شانکر ساقه و لکه برگی بر روی گیاه کرچک در شهر یزد مشاهده شد. نمونه های آلوده به منظور شناسایی به آزمایشگاه منتقل شدند. نواحی آلوده پس از ضد عفونی سطحی با هیپوکلریت سدیم یک درصد بر روی محیط سیب زمینی-دکستروز-آگار (PDA) کشت شدند. خالص سازی به روش نوک هیف انجام شد. چند روز پس از خالص سازی و نگهداری در شرایط مناسب رشد، کشت‌ها مورد یررسی قرار گرفتند. پرگنه‌های قارچ، ابتدا به رنگ سفید و سپس به رنگ زرد مایل به قهوه‌ای بودند. ماکروکنیدی‌ها، خمیده با انتهای تحلیل رفته به اندازه 5/5-5/3 × 5/30-27 میکرومتر و دارای 5 تا 7 دیواره سلولی بودند. تولید میکروکنیدی در محیط کشت مورد استفاده مشاهده نشد. کلامیدوسپورها به صورت تکی، جفتی و یا خوشه ای در قسمت‌های مرکزی و یا انتهایی میسلیوم‌های هوایی قرار داشتند. بر اساس مشخصات مورفولوژیکی قارچ مورد نظر Fusarium equiseti تشخیص داده شد. تست بیماریزایی با رعایت اصول کخ اثبات شد. به منظور شناسایی مولکولی، استخراج DNA به روش CTAB صورت گرفت. ناحیه ITS-rDNA با استفاده از جفت آغازگرهای ITS4 و ITS5 تکثیر و قطعه مورد نظر پس از تعین توالی با شماره KF998273 در بانک ژن ثبت شد. نتایج حاصل از بلاست تشابه 99 درصدی با قارچ F. equiseti را نشان داد. رسم درخت فیلوژنی با نرم افزار MEGA5 موید نتایج حاصل از بررسی‌های موفولوژیکی بود. بر اساس دانش ما این اولین گزارش از این بیمارگر بر روی گیاه کرچک در ایران می‌باشد.

Fusarium equiseti؛ ITS-rDNA؛ Ricinus communis