عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

زهرا دوستی؛ حبیب عباسی پور؛ علیرضا عسکریان زاده

مدیر گروه گیاهپزشکی

دانه های روغنی از منابع مهم روغن خوراکی هستند و نقش مهمی در پیشرفت اقتصادی در کشور ها را دارند. اما حشرات و بیماری ها همواره عامل مهمی در عملکرد مناسب این محصولات هستند. گیاه گلرنگ Cartamus tinctorius L. یکی از منابع مهم تامین روغن نباتی بوده و در سال های اخیر میزان کشت و کار آن در ایران افزایش یافته است. مگس گلرنگ، Acanthiophilus helianthi Rossi (Dip.: Tephritidae) یکی از آفات مهم این محصول است. لاروهای این حشره با تغذیه از برگچه های گل به دانه های گلرنگ حمله کرده و باعث از بین رفتن دانه های آن می گردند. استفاده از پارازیتوئیدها به عنوان یکی از روش های مدیریت تلفیقی آفات همیشه مورد توجه بوده است. میزان پارازیتیسم طبیعی لارو مگس گلرنگ توسط گونه Microdontromerus annulatus (Hym.: Torymidae) روی ارقام مختلف گلرنگ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شاهد (جنوب تهران، شهر ری) انجام شد. پژوهش مذکور در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. تیمار های آزمایش شامل 7 رقم گلرنگ شامل زرقان، پدیده، گلدشت، ورامین 295، پورداد PI، Aceteria، Mec 163 بودند. نمونه برداری از قوزه های گلرنگ هر هفته صورت گرفت و لارو و شفیره مگس گلرنگ جداگانه درون ظروفی قرار داده شد. بیشترین درصد پارازیتیسم توسط گونه M. annulatus در طول زمان نمونه برداری به ترتیب در ارقام پدیده و Mec163 به میزان 56/7 و 52/7 درصد مشاهده شد. کمترین درصد پارازیتیسم در رقم ورامین (49/6 درصد) دیده شد. اوج پارازیتیسم طبیعی مگس گلرنگ در مجموع ارقام در تاریخ 19 تیر ماه (32/8 درصد) دیده شد. در مجموع می توان نتیجه گرفت میزان پارازیتیسم مگس گلرنگ توسط گونه M. annulatus در منطقه جنوب تهران روی ارقام مختلف کم بوده است اما با حمایت از پارازیتوئیدها و عدم سم پاشی می توان سبب افزایش کارایی این حشرات مفید روی آفت شد.

مگس گلرنگ؛ Acanthiophilus helianthi؛ Microdontomerus annulatus؛ ارقام مختلف؛ جنوب تهران