عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

لاله نراقی؛ اصغر حیدری؛ حسن عسکری؛ رضا پوررحیم؛ رسول مرزبان

بیماری ریشه‌‌‌ریشی یا ریشه‌گنایی یکی از مهم‌ترین بیماری‌های چغندرقند محسوب می‌شود. از آن جا که مطابق منابع علمی موجود، کنترل بیولوژیک قارچ ناقل بیماری توسط قارچ‌های آنتاگونیست نظیر Trichoderma harzianum Rifai موجب نتایج امید بخشی گردیده است، لزوم استفاده از این روش مشخص می‌شود. در این تحقیق، به منظور بررسی تأثیرات چند جدایه‌ی قارچ آنتاگونیست روی جمعیت ساختار استراحتی قارچ ناقل P. betae (سیستوسور) در شرایط گلخانه، ابتدا جدایه‌های قارچی شامل T. harzianum و Talaromyces flavus از نمونه‌های خاک جمع‌آوری شده از مزارع آلوده‌ی چغندر قند واقع در منطقه میامی استان سمنان جداسازی گردید. سپس، جهت کاربرد جدایه‌های به‌ دست آمده در گلخانه، زادمایه آن‌ها با تکثیرشان روی بستر سبوس برنج، تهیه شد. آزمایش گلخانه‌ای در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی– اسپلیت پلات با دو تیمارهای اصلی (روش کاربرد آنتاگونیست) و فرعی (جدایه‌های مختلف آنتاگونیست) در چهار تکرار انجام گرفت. شصت روز پس از کاشت، جهت تعیین جمعیت سیستوسور قارچ ناقل، ریشه گیاهچه‌های چغندر قند کلیه تیمارها با استفاده از فوشین و اسید لاکتیک رنگ آمیزی شد و شمارش تعداد سیستوسورها در یک گرم ریشه صورت پذیرفت. در پایان این تحقیق، میانگین وزن غده در تیمارهای مختلف نیز محاسبه شد تا بدین ترتیب برترین تیمارها برای کاربرد در مزارع جهت کنترل بیماری ریزومانیای چغندرقند معرفی گردند. نتایج تأثیرات متقابل تیمارهای اصلی و فرعی روی تعداد سیستوسور در یک گرم ریشه و وزن غده نشان داد که تیمارهای TF-Su-M-1، TF-Su-M-2، TH-Su-M-1 و TH-Su-M-2 با روش افزودن به خاک از لحاظ کارآیی در کاهش تعداد سیستوسور در یک گرم ریشه و افزایش وزن غده نسبت به سایر تیمارها برتر بوده‏ اند. در میان تیمارهای فوق نیز، بیش‌ترین کاهش تعداد سیستوسور قارچ ناقل و افزایش وزن غده به ترتیب توسط تیمارهایTF-Su-M-2 و TH-Su-M-1 با روش افزودن به خاک موجب گردید.

بیماری ریزومانیا؛ Polymyxa betae؛ چغندرقند؛ قارچ های آنتاگونیست و کنترل بیولوژیکی