عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

فرزاد پاکارپور راینی؛ جاماسب نوذری؛ وحید حسینی نوه؛ علی الماسی

در بررسی‌های فونستیک زنجرک‌های خانواده Cicadellidae، در استان کرمان که بین سال‌های 1388 تا 1392 صورت پذیرفت، در مجموع شش گونه زنجرک از جنس Neoaliturus Distant, 1918 و دو زیر جنس Neoaliturus (Neoaliturus) Distant, 1918 و Neoaliturus (Circulifer) Zachvatkin, 1935 جمع‌آوری شدند و مورد شناسایی قرار گرفتند. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های افراد این جنس شباهت بسیار زیاد مورفولوژیک آن‌ها می‌باشد که شناسایی گونه‌ها را بسیار سخت و پیچیده می‌کند؛ وجود اشکال در شناسایی نمونه‌های موجود در موزه مربوط به این جنس نیز مدعی همین مساله می‌باشد. به همین منظور در پژوهش اخیر از متدهای مولکولی جهت کمک در شناسایی و تفکیک نمونه‌ها استفاده گردید. در این روش به منظور مشخص شدن اختلاف ژنتیکی بین جمعیت‌های مختلف این جنس، از توالی یابی قطعه mtDNA و قطعه ژنی سیتوکروم اکسیداز (COI) استفاده گردید. پس از انجام توالی‌یابی، اختلاف ژنتیکی بین این جمعیت‌ها ثبت گردید و سپس برای رسم درخت فیلوژنی یا همان دندوگرام از نرم‌افزار MEGA 5 استفاده شد. جمعیت‌های مطالعه شده پس از رسم دندوگرام به روش UPGMA در شش شاخه مختلف قرار گرفتند و در واقع تاییدی بودند بر شناسایی و جداسازی گونه‌های مورد مطالعه‌ی این جنس، که با استفاده از خصوصیات مورفولوژیک در قبل تفکیک شده بودند. علاوه بر این ره‌یافت‌های مولکولی با توالی‌های موجود در GenBank و NCBI مقایسه شدند و هم‌خوانی کامل با اطلاعات ثبت شده موجود در این سامانه‌ها داشتند. این شش گونه عبارت بودند از: Neoaliturus alboflavovittatus (Lindberg, 1954)؛ Neoaliturus (Neoaliturus) fenestratus (Herrich-Schäffer, 1834)؛ Neoaliturus (Neoaliturus) guttulatus (Kirschbaum, 1868)؛ Neoaliturus (Circulifer) haematoceps (Mulsant & Rey, 1855)؛ Neoaliturus (Circulifer) opacipennis (Lethierry, 1876) و Neoaliturus (Circulifer) tenellus (Baker, 1896). بر اساس منابع موجود گونه Neoaliturus alboflavovittatus (Lindberg, 1954) برای اولین‌بار از ایران گزارش می‌شود؛ این گونه تا کنون تنها از جزایر قناری، توسط لیندبرگ در سال 1954 گزارش شده است.

کلید واژه: زنجرک؛ گونه جدید؛ توالی‌یابی؛ بانک‌ژن؛ جزایر قناری