عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

رحیم عبدالهی مصباح؛ جاماسب نوذری

اثبات وجود تفاوت بین جمعیت های یک گونه، نشان دهنده روند تغییرات و تکامل آن گونه در منطقه بوده و در برنامه های کنترل بیولوژیک، حفاظت و شناخت صحیح گونه ها تاثیر گزار خواهد بود. استفاده از صفات کمی و مورفومتریک و یا کمی کردن صفات کیفی، خطا ها و برخورد سلیقه ای در مطالعات تاکسونومی را از بین برده و معیار واحد و مناسبی را در بیان اختلافات و طبقه بندی ها، خصوصا در سطوح پایین تر از گونه و جمعیت ها فراهم می آورد. به منظور مطالعه مورفومتریک جمعیت های کفشدوزک (Hippodamia variegata (Goeze، یک جمعیت حشرات بالغ از مر کز کشور (اصفهان) و 3 جمعیت از جنوب غرب کشور (شهرکرد، یاسوج، شیراز) از مزارع یونجه نمونه برداری شد. بال های سمت راست جلو و عقب حشرات ماده جدا و از آن ها تصاویر دیجیتالی تهیه گردید. زاویه، فاصله و طول نقاط مختلفی از بال و هم چنین نسبت برخی از این متغیرها اندازه گیری شد و در مجموع 29 متغیر مورفومتریک بال برای 80 حشره (از هر جمعیت 20 نمونه) محاسبه گردید. تجزیه واریانس چند متغیره حاکی از وجود اختلاف بین جمعیت ها در مجموع متغیرها بود. بر اساس طول بال جلو و عرض بال جلو و عقب، جمعیت های اصفهان و شهرکرد دارای اندازه بزرگ تری نسبت به سایرین بودند. تجزیه واریانس یک طرفه بر اساس میانگین تمام متغیرهای جمعیت ها، تفاوت معنی داری را نشان نداد. مورفومتریک کلاسیک بر خلاف ژئومتریک مورفومتریک صرفا اندازه را در نظر گرفته و قادر به شناسایی تفاوت شکل موجود نیست و به همین دلیل در بسیاری از موارد قادر به تفکیک جمعیت ها بر اساس میانگین متغیرهای اندازه نخواهد بود.

مورفومتریک؛ جمعیت؛ کفشدوزک؛ ایران؛ Hippodamia variegata