عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

علی محمدی‌پور

پسیل آسیایی مرکبات، Diaphorina citri Kuwayama (Hem.: Psyllidae) یکی از آفات مهم باغات مرکبات جنوب کشور‌ ایران است که با تغذیه از شیره نباتی در پشت برگها و روی جوانه ها، خسارتهایی به درختان مرکبات وارد می‌آورد، اما بیشترین اهمیت آن به دلیل انتقال باکتری مولد بیماری خطرناک گرینینگ است. تحقیق حاضر تأثیر پودر کائولین را برای کاهش جمعیت پسیل مرکبات مورد ارزیابی قرار داده است. برای انجام آزمایش از درختان لیمو ترش محلی 35 ساله و به ارتفاع 5-4 متر و دارای شرایط باغبانی و مدیریتی یکسان استفاده شد. پلات‌های آزمایشی با 6 اصله درخت لیمو ترش (2ردیف و هر ردیف 3 درخت) انتخاب شد. بلوک‌ها از یکدیگر دارای فاصله حدود 100 تا 150 متر بودند. تیمارها شامل غلظت‌های 3، 5 و 7 درصد کائولین (سپیدان®)، و شاهد (آب معمولی) بود. زمان محلول‌پاشی با استفاده از تله زرد چسبنده تعیین گردید. در این زمان آفت عمدتأ در مرحله حشره‌کامل و پوره بود. محلول‌پاشی کامل درختان ‌در سه نوبت (اسفند، فروردین و اردیبهشت) توسط سمپاش فرقونی انجام شد. برای ارزیابی تأثیر تیمارهای آزمایش، نمونه‌برداری از درختان در 5 نوبت (یک روز قبل از محلول‌پاشی و 4 نوبت در دوره های زمانی 7، 14، 21 و 28 روز بعد از محلول‌پاشی) و در دو مرحله هم زمان انجام شد. در مرحله اول جهت تاثیر کائولین در کاهش تعداد تخم پسیل آسیایی مرکبات از هر تکرار 10 شاخه که هر شاخه حاوی برگ‌های قدیمی ‌و نورس(حاوی برگ‌های جوان یا کاسبرگ‌های سبز روشن بازنشده) به‌طول 10 سانتی‌متر از بین سایه‌انداز درخت انتخاب و جهت بررسی به آزمایشگاه منتقل و توسط استریومیکروسکوپ تعداد تخم‌ها بررسی شدند. در مرحله دوم برای بررسی تاثیر کائولین در کاهش جمعیت حشره کامل پسیل آسیایی مرکبات از باغ تعداد 10 شاخه بطول 10 سانتی متر از نظر تعداد حشرات زنده شمارش و ثبت شد. سپس درصد تلفات و درصد بازدارندگی از تخمریزی حشره کامل در هر تیمار با استفاده از فرمول هندرسون - تیلتون تعیین شد. نتایج حاصل نشان داد درصد تلفات حشره کامل در طی دو سال برای تیمار کائولین 3% بین 33-31 درصد، تیمار کائولین 5%، 51 درصد و تیمار 7% بین 61-57 بود. نتایج بدست آمده در مرحله تخم، بیانگر این مطلب می باشد که در تیمار کائولین 3% درصد کاهش تخم گذاری حشره پسیل آسیایی مرکبات 28 درصد، تیمار کائولین 5% بین 51/54-92/46 درصد و تیمار 7% بین 12/60-42/63 بود. آنچه مسلم است در طی دو سال اختلاف معنی داری بین دو تیمار کائولین 5% و 7% وجود ندارد. لذا دو الی سه بار محلول پاشی درختان مرکبات با کائولین فرآوری شده (سپیدان® WP)، با غلظت 5 درصد، به فواصل 3 تا 4 هفته، میتواند خسارت پسیل آسیایی مرکبات را کاهش دهد

پسیل آسیایی مرکبات؛ Diaphorina citri؛ بیماری گرینینگ؛ پودر کائولین؛ کنترل